Geen producten (0)
Geen producten (0)

 

 

 TERMINOLOGIE
 
   

Term

Uitleg

Acryl Zie 'Lucite'
Alpaca Legering van koper, zink en nikkel. Wordt gebruikt ter vervanging van zilver.
Arcade-zetting Zie 'Chaton-zetting'
Aurora Borealis Een in 1955 door Swarovski ontwikkelde coating voor rijnstenen die het stralende, glanzende regenboogeffect en de schittering van het Noorderlicht moest nabootsen. Deze stenen werden veelvuldig gebruikt eind 50-er en 60-er jaren.
Baguette  Steen met een langwerpig, rechthoekig slijpsel. 
Bakeliet De scheikundige Leo Baekeland experimenteerde in het begin van de 20ste eeuw met fenol en formaldehyde met als resultaat de, wat beschouwd wordt als de eerste, volledig synthetische, kunststof Bakeliet (Fenolhars). Bakeliet was vooral populair rond het midden van de 20ste eeuw.

Bakslot 

 

 
Barokparel Een bobbelige, onregelmatige parel.
Bib-ketting Een hoog in de hals gedragen korte ketting echter minder strak dan de 'Choker'. De ketting bestaat uit meerdere rijen steentjes, parels, kralen of andere materialen, rust ongeveer op de sleutelbeenderen en bedekt een deel van de borst. Een bib-ketting is vaak opvallend groot.
Cabochon Een manier van slijpen van ((half)edel)-stenen en tevens de benaming van de stenen die met deze methode worden vervaardigd.

De stenen worden eerst in een bepaalde vorm geslepen (bijvoorbeeld in hartvorm, ovaal of vierkant) waarna er van de bovenkant laagjes af worden geslepen totdat de steen bol geworden is.

Camee (Cameo) Graveertechniek van (edel)stenen, schelp, ivoor of been. De achtergrond wordt weggeslepen om de afbeelding in reliëf te laten uitkomen. Van oorsprong was het de bedoeling dat de achtergrond een andere contrastrerende kleur had als de afbeelding. Dit principe is echter naar de achtergrond verdwenen.
Chatelaine

Een soort decoratieve riem met daaraan kettinkjes met sleutels en gebruiksvoorwerpen. Vindt zijn oorsprong in 16e eeuw en werd veel gedragen door huishoudsters maar ook door 'dames van stand' als teken van welstand. In de Costume Jewelry wordt met deze benaming een set broches aangeduid die door een ketting met elkaar verbonden zijn.

Chaton-zetting 

Deze zetting, ook wel Prong-, Arcade of Klauwzetting genoemd, is het meest gebruikte type zetting. De steen wordt met vier of zes draadpootjes (Prong) vastgezet. Onder de steen zit een kleine ring waar deze in/op rust (Rusting).

Choker

Een korte, hoog in de hals gedragen ketting.

Christmas Jewelry

Ook wel Holiday Jewelry genoemd, zijn sieraden met de kerst als thema zoals engeltjes, kerstmannen, kadootjes, rendieren en vooral, sinds de 40er jaren het populairst, de kerstboom. Experts schatten date er sinds de eerste verschijning hiervan meer dan 5000!! ontwerpen zijn gemaakt. Mateloos populair in Amerika en Engeland.

Cloisonné

Een techniek om emaille op metaal aan te brengen waarbij het ontwerp eerst met metaaldraadjes op de ondergrond wordt aangebracht en vervolgens opgevuld met emaille.

Collarette

Smalle kraag/halsband gemaakt van een zacht materiaal als zijde of bont al dan niet voorzien van ornamenten.

Copyright

In Nederland ook wel auteursrecht genoemd. Het exclusieve recht tot het reproduceren, publiceren en verkopen van een werk cq product. Het copyright geldt automatisch. Er is geen depot, vastlegging of een andere formaliteit nodig om copyright te kunnen claimen. Om voor copyright in aanmerking te komen moet het werk cq product origineel zijn. Het moet onafhankelijk van andere producten zijn gemaakt. Om later aan te kunnen tonen dat je het product hebt gemaakt is registratie nuttig.
Vanaf begin 1955 kon er op costume jewelry copyright geclaimd/geregistreerd worden. De sieraden konden nu simpelweg met het ©-teken gemerkt worden. Patent aanvragen was hierdoor niet meer nodig.

Zie ook: 'Patent'

Cultivé parels

Een cultivé parel is een gekweekte parel. Het zijn echte parels maar de parelvorming is door het inbrengen van een kern, bijv. een plastic of parelmoerbolletje, op gang gebracht. De vorming van de cultivé parel gaat vervolgens op dezelfde manier als bij echte parels.

Demi-Parure

Een set van twee sieraden, in het midden van de 16e eeuw drie sieraden, die zijn ontworpen om bij elkaar te worden gedragen zoals oorbellen en ketting, broche en oorbellen, ring en broche etc..

Duette

Een broche uit twee delen die zowel los als aan elkaar gekoppeld gedragen kan worden.

Faux 

Imitatie, ​​een namaak (half)edelsteen of parel die is gemaakt van materialen als plastic, glas, of hars.

Figurals

Speelse sieraden in de vorm van mensen, dieren, insecten, voorwerpen etc..

Filigrain (Filigree) Filigrain is een oude techniek met draad en greinen (pootjes) om sieraden te verfraaien. Heel dun, fijn draadwerk, gedraaid, gewalst of gewikkeld, wordt tot een sieraad gevormd en met speciale technieken gesoldeerd.  
Fruit Salad Costume jewelry met kleurrijke, gegoten, doorzichtige (heldere) of lichtdoorlatende (matte) stenen van glas of plastic.
Galaliet (Galalith, Galalit) Ook wel melksteen of kunsthoorn genoemd is een synthetisch plastic op basis van caseïne (melk proteïne) en formaldehyde, waarvan de eigenschappen lijken op die van ivoor, hoorn en schildpad en dienovereenkomstig bewerkt worden. Op de wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs werd het voor het eerst gepresenteerd. Het zorgde voor een revolutie in de knopenindustrie echter er konden met Galaliet ook uitstekende imitatie (half)edelstenen worden gemaakt. Gedurende de Art Deco periode werd het materiaal dan ook door velen gebruikt met als meest prominente voorbeeld Jakob Bengel.
Gold-filled Ook wel double (d'or) of G.F. gemerkt, zijn sieraden gemaakt met een dunne goudlaag over een ander (onedel of ook wel zilver) metaal. Het gebruikte goud moet minimaal 5% van het gewicht van het sieraad zijn. Sieraden gemerkt 1/20 G.F. 12 Kt. zijn tenminste 5% van 12 karaat goud.
Gold-overlay Sieraden gemaakt met een dunne goudlaag over een ander (onedel of ook wel zilver) metaal. De goudlaag is dunner dan die van'Gold-filled'sieraden en dikker dan van 'Gold-plated' sieraden.
Gold-plated

Sieraden waarbij op het basismetaal zoals koper of zilver, een heel dun laagje goud op het oppervlak is aangebracht veelal door galvanisering (electroplating). Deze sieraden zijn vaak gemerkt met g.e.p. , gold electroplate, gold plated of electro-plaque d'or. In Nederland wordt dit aangeduid met 'verguld'. Het laagje moet minimaal van 10Kt. goud en 0,5 micron dik zijn.

Granuleren

Versieringstechniek waarbij kleine bolletjes metaal op het oppervlak van het sieraad worden gesoldeerd en daarmee een patroon vormen.

Guilloche 

Guilloche is een techniek waarbij email wordt aangebracht op een gegraveerde achtergrond. Door de translucide email schijnt het gegraveerde lijnenpatroon door in donkere en lichte tinten.

Hallmark

Keurmerk/Keurteken edele metalen. 

Japanned/Japanning

Een bewerking waarbij het metaal van een glanzende zwarte (lak)laag wordt voorzien.

Jelly Belly

Een bijnaam voor het type 'Figural' Costume Jewelry met een doorzichtige plastic 'Cabochon' ('Belly'=buikje). Trifari gebruikte hiervoor, volgens de overleveringen,  afgekeurde 'Lucite' platen die niet geschikt waren voor gebruik als WO-II vliegtuigramen. Sieraden met een cabochon van gekleurd plastic of glas worden niet tot de 'Jelly Bellies' gerekend. 

Kapittelslot (Bar and Ring clasp of Toggle clasp) Een slot dat bestaat uit twee delen, waarbij het staafje door het oogje wordt gestoken.
Karabijnslot (Carabiner clasp) Een slot met een ovaalvormig oog, afgesloten door een verend gedeelte.
Klapslot (Fold Over clasp)  
Lobsterslot (Lobster Claw Clasp) Zie 'Karabijnslot'
Lucite

Een soort plastic 'Polymethylmethacrylaat', ook wel bekend als Plexiglas, Perspex of Acrylaat. Lucite is in de jaren '30 bijna gelijktijdig ontwikkeld door Dupont (Lucite-1937) en Rohm & Haas Chemical Company (Plexiglas-1935). Het productieproces is door ICI verder verbeterd.
Dupont gaf zijn licentie vrij aan de sieradenindustrie. Trifari was de eerste producent die dit materiaal in zijn sieraden verwerkte.

Marquise Zie 'Navette'
Micron Oftewel Micrometer, is een eenheid die gebruikt wordt om lengte of dikte  te beschrijven. 1 Micron is éénmiljoenste meter (= 0.001mm/0.000001 meter)
Mokume-Gane

Oude Japanse smeedtechniek. Verschillende lagen non-ferro metalen (goud, zilver, koper, platina, messing etc.) worden door middel van temperatuur en druk aan elkaar gesmolten tot een blok (Mokume). Door verdere bewerking van het blok (boren, fresen, vijlen, etsen) en het verder dunner smeden ontstaan er op het oppervlak natuurlijke patronen die op houtnerf (Gane) lijken.

Navette

Of 'Marquise' is een steen met een slijpsel in bootvorm.

Parure

Een set van minimaal drie sieraden, in de tweede helft 16e eeuw zelfs zes of zeven sieraden, die zijn ontworpen om bij elkaar te worden gedragen. De set kan bestaan uit een halsketting, broche en oorbellen of een broche, oorbellen en armband etc.. Maar ook een ander sieraad zoals bijvoorbeeld een ring of diadeem kan deel uitmaken van een parure.

Pat.Pend. zie 'Patent'
Patent

In Nederland octrooi genoemd, is een door de overheid verleend, tijdelijk alleenrecht op het gebruik van een techniek. Het is twintig jaar geldig en biedt de houder ervan het recht om iedereen binnen die periode te verbieden de gepatenteerde (uit)vinding toe te passen.
Tot 1955 was het in de Verenigde Staten niet mogelijk het copyright te gebruiken voor Costume Jewelry. Om hun investeringen in ontwerpen toch te beschermen gebruikte men daarom het patent. Omdat de afwikkeling van de patentaanvraag na het indienen van het ontwerp en specificaties soms maanden kon duren merkten de producenten hun sieraden met PAT.PEND. (patent pending – patentaanvraag in behandeling) or DESIGN.PAT.PEND.. Na goedkeuring van de patentaanvraag werden de sieraden met het patentnummer gemerkt. Sieraden met een patentnummer zijn dan ook uitstekend te dateren.

Patina Oxidatielaag op metaal maar wordt ook gebruikt om van een voorwerp aan te geven dat het 'doorleefd' is.
Perspex

Zie 'Lucite'.

Poussette (Vlinder-)

Stop/bevestiging achter het oor voor stekeroorbellen.

Prong-zetting

Zie 'Chaton-zetting'

Rijnsteen (Rhinestones, Strass)

Met Rijnsteen wordt van oorsprong bergkristal bedoeld. Dit veranderde toen Georg Friedrich Strass (1701 - 1773), een van oorsprong Duitse, in Parijs woonachtige juwelier, een glassteen uitvond die lijkt op diamant. Het procedé bestond uit het mengen van de metalen Bismut en Thalium met Soda en Silicium. Door verhitting ontstaat een glassoort waarvan de weerkaatsing de weerkaatsing van diamant benadert. Hierdoor flonkert Strass veel meer dan geslepen glas. De geslepen stukjes Strass werden 'Simili' genoemd en zorgden in die tijd voor een sensatie.

In de toenmalig gesloten zettingen werd ook wel zilver-of gekleurde folie achter de strass geplaatst waardoor de schitteringen, al dan niet met kleur, nog meer uitkwamen. In een later stadium werd er op de achterkant van de stenen een spiegelende laag Amalgaan aangebracht.

De benaming strass voor imitatiediamant uit glas wordt dus al sinds de 18e eeuw gebruikt. Als men over rhinestone oftewel rijnsteen spreekt, wordt hiermee dus in principe strass bedoeld. Tegenwoordig wordt het woord gebruikt voor steentjes van verschillende materialen, en kan strass zowel gemaakt zijn van glas als plastic.

Zie ook: 'Swarovski'

Rhinestones Zie 'Rijnsteen'
Rivet

Klinknagel(tje)

Rodium (Rhodium)

Rodium is een zeldzaam edelmetaal in 1803 ontdekt door de Engelse chemicus William Hyde Wollaston. Per jaar wordt er maar zo’n 25 tot 30.000 kg van gedolven in voornamelijk Rusland, Zuid-Afrika en de VS.

Omdat het meestal voorkomt in gemengde vorm met palladium, goud, zilver en platina en de scheiding van deze edelmetalen erg moeilijk en de opbrengst laag is, is het tamelijk kostbaar, momenteel (25.07.2018) ongeveer 60 euro per gram. Ter vergelijking: puur goud 33 en platina 23 euro!
Rodium wordt toegevoegd aan platina en palladium, wat ervoor zorgt dat deze metalen harder worden. Witgouden en zilveren sieraden worden soms voorzien van een rodium toplaag, rodineren genoemd, of een decoratie van rodium.

Scatter pins

Een kleine decoratieve broche die in een setje van twee of drie (vaak dezelfde) gedragen wordt.

Schroefslot (Barrel Clasp)  
Spacers

Kleine en/of dunne kralen of steentjes die tussen parels of grotere kralen/stenen worden aangebracht om deze ruimte te geven, ze meer te laten opvallen en/of beschadiging te voorkomen.

Sterling zilver 

Legering met zilver. De gehalten van zilveren voorwerpen die in Nederland met keurtekens worden gewaarborgd zijn: 925/1000, 835/1000 (tweede gehalte) en 800/1000 respectievelijk een percentage van 92.5%, 83.5% en 80% zilver dat wordt gemengd met met overige metalen, meestal koper.

Strass Zie 'Rijnsteen'
Swarovski

In de late 19e eeuw heeft de Oostenrijkse juwelier Daniel Swarovski de eerste 'Rhinestones' zoals we die nu kennen, geproduceerd. Na vele moeizame experimenten ontwikkelde Swarovski een folie-achtergrond die zijn kwalitatief zeer goede, gefacetteerde kristallen bijna niet meer van echte diamanten te onderscheiden stenen maakte. De vraag was zo groot dat hij in 1892 een patent deponeerde op een mechanische snijmachine waardoor zijn stenen in massa geproduceerd konden worden.

In 1895 richtte Swarovski samen met Armand Kosman en Franz Weis het Swarovskibedrijf op, met als oorspronkelijke naam A. Kosman, Daniel Swartz & Co. (nadien verkort naar K.S. & Co.). Het bedrijf maakte gebruik van lokaal geproduceerde hydro-elektrische energie voor de energie-intensieve processen zoals slijpen.

Van oorsprong was het familiebedrijf gevestigd in de regio Gablonz in de Bohemen maar is in 1895 verplaatst naar Oostenrijk dicht bij de rivier de Rijn. Sinds die tijd staan de stenen bekend als 'Rhinestones'. Hoewel de meeste mensen 'Rhinestones' associëren met helder glas en imitatiediamanten wordt deze benaming ook voor andere gefacetteerde glasstenen gebruikt.

Massaproduktie maakte de 'Rhinestones' veel gebruikt tijdens de Art Nouveau periode maar pas sinds de twintiger jaren van de vorige eeuw toen Coco Chanel costume jewelry ging aanprijzen werden ze echt populair.

Zie ook: 'Rijnsteen' (Rhinestones)

Thermoplastic Soorten plastics die zacht worden bij verhitting en na afkoeling weer uitharden zoals Lucite, Perspex, Tenite, Polystyreen en Celluloid.
Thermoset

Soorten plastics die na (een tweede) uitharding niet meer van vorm veranderd kunnen worden zoals Bakeliet, Galaliet, Catein en Beetleware.

Thermoset werd voornamelijk gebruikt tussen 1940 en 1960.

Veerringslot (Spring Ring clasp)  
Verdigris Een groen oxidatielaagje op koper, messing of brons ontstaan door langdurige blootstelling aan atmosferische invloeden zoals lucht en vocht.
Verguld Zie 'Gold-plated'
Vermeil Sieraden van 925 zilver, voorzien van een dun goudlaagje van 10 (of hoger) karaats goud met een minimale dikte van 2.5 micron.